Voor veel beginnende fietsers is deel uitmaken van een peloton of simpelweg rijden in een grote groep fietsers tijdens een fietstocht of tour een hele uitdaging. Om de ervaring leuk en lonend te maken, maar ook om ongelukken te voorkomen, is het cruciaal om bepaalde vaardigheden te ontwikkelen, ervaring op te doen en trucs te leren om veilig en effectief in peloton te fietsen. In deze blogpost geven we je een aantal tips en aanbevelingen die je in de praktijk kunt brengen tijdens tochten, uitstapjes of langeafstands fietsevenementen.
Wees op tijd en goed uitgerust
Laten we beginnen met de basis: Ongeacht of het gaat om een tour of een groepsuitje, je moet er op de aangegeven tijd zijn en alle benodigdheden meenemen. Bij een groepsrit wil je niet die ene persoon zijn die altijd te laat komt terwijl de rest op jou moet wachten. Zorg bij een fietstocht dat je vroeg bij het vertrekpunt bent om de drukte voor te zijn.
Wat de uitrusting betreft, zorg ervoor dat je een helm, goede kleding en accessoires meeneemt die geschikt zijn voor de weersomstandigheden van die dag. Controleer het weerbericht om goed voorbereid te zijn, en als dit je eerste keer is, vraag dan advies of informatie over de route die je gaat rijden.
De meeste fietstochten hebben meerdere verfrissingsplaatsen, maar vergeet niet voldoende water en snacks mee te nemen om de eerste te bereiken, of beter nog, de hele route af te leggen. Je weet nooit wat voor soort drank en eten je tegenkomt en wat je maag van streek kan maken.
Ook kan het nooit kwaad om wat contant geld of een bankpas mee te nemen. Een ander essentieel item is je telefoon, evenals elementaire reserveonderdelen en gereedschap. Natuurlijk kan het tourpersoneel of een medefietser je helpen, maar een goede uitrusting is je eigen verantwoordelijkheid.
Wees je bewust van je omgeving
Let altijd op de weg en de fietsers om je heen. Met elkaar kletsen kan leuk zijn, maar blijf altijd alert om obstakels of gevaren op de weg te vermijden, en om eventuele waarschuwingen van voorliggers te zien en ernaar te luisteren.
Er zijn situaties waarin je extra alert moet zijn op je omgeving, bijvoorbeeld in steden, dorpen of op kruispunten, omdat daar allerlei obstakels zijn: verkeersdrempels, riolen, middenbermen, verkeersborden, dieren, mensen, allerlei soorten voertuigen… Wees ook voorzichtig bij afdalingen, want de snelheid laat bijna geen ruimte voor reactie. In al deze gevallen moet je zo geconcentreerd en alert mogelijk zijn, met beide handen aan het stuur en je vingers paraat op de remmen.
Waarschuw de rest van de groep
In een peloton of een grote groep fietsers kunnen alleen de koplopers de obstakels zien. De rest van de groep kan niets zien, en daarom is het gebruik van hand- of mondelinge signalen (hardop woorden zeggen zoals ‘verkeersdrempel’, ‘kuil’, ‘auto’ enz.) belangrijk om hen te waarschuwen voor gevaren op de weg. Je moet dit ook doen als je een lekke band hebt en moet stoppen of opzij moet gaan. In het professionele peloton stoppen renners meestal aan de rechterkant.
Blijf in formatie
Zorg ervoor dat je altijd je positie binnen de groep behoudt, en beweeg niet abrupt naar de zijkanten. Hoe voorspelbaarder je bent, hoe beter. Je moet altijd in lijn blijven, en als je naar de zijkant wilt gaan, doe dat dan langzaam en geleidelijk, zodat de rest van de groep kan anticiperen op je bewegingen.
Hoe goed een peloton functioneert hangt af van vele factoren: de breedte van de weg, het aantal renners, enz. Maar over het algemeen, als er genoeg ruimte is, worden de zijkanten gebruikt om vooruit te gaan binnen de groep en het midden om terug te gaan. Het rijden in een groep vergt veel geduld en samenwerking. Je moet bereid zijn je ritme en je positie binnen de ploeg aan te passen om ruimte te maken voor andere fietsers en de voordelen van het rijden in een peloton naar behoren te benutten.
Houd een constante snelheid aan
Naast het vermijden van abrupte slingerbewegingen, moet je ook plotselinge veranderingen in snelheid vermijden, vooral plotseling remmen, omdat dit ongelukken kan veroorzaken. Probeer een constante snelheid aan te houden die voor jou comfortabel is. Als je voortdurend je grenzen opzoekt, is dit misschien niet de juiste groep voor jou, en breng je jezelf en de anderen in gevaar.
Als je daarentegen het gevoel hebt dat je te vaak moet remmen, kan dat komen doordat je de verkeerde versnelling gebruikt, of doordat de groep langzamer rijdt dan je zou willen. Als je met de verkeerde snelheid rijdt, verspil je veel energie en moet je schakelen om een veilige afstand te bewaren tussen jou en de fietsers voor je, en stoppen met trappen als je te dichtbij komt. Als de groep te langzaam voor je is, kun je een plek vooraan in het peloton zoeken, maar vergeet niet dat je niet in een wedstrijd of competitie zit, en dat het peloton in goede harmonie moet rijden.
Wees voorzichtig als je op de trappers gaat staan
Aansluitend op de vorige tip is een vrij gebruikelijke praktijk bij fietsers in een peloton (vooral bij steile beklimmingen) om uit het zadel te rijden zonder te schakelen, wat leidt tot onbedoelde vertragingen. Dit kan leiden tot een zogenaamde “kickback”, wat betekent dat je achterwiel achteruit “trapt” naar of in het voorwiel van de fietser achter je. Zo loop je het risico dat wielen elkaar raken of overlappen en een botsing veroorzaken.
Een manier om dit soort ongelukken te voorkomen is de fietser achter je een signaal te geven dat je op het punt staat om op je trappers te gaan staan. Het kan een eenvoudig gebaar zijn, zoals met je hand achter je rug zwaaien of je ellebogen bewegen. Je moet ook oefenen hoe je uit het zadel stapt en schakelt om dezelfde kracht en snelheid te behouden.
Kijk vooruit
Dit betekent niet dat je je niet bewust moet zijn van al het andere, maar dat je aandacht vooral moet uitgaan naar de fietsers voor je. Je kunt ook links en rechts kijken, daar heb je alleen een snelle hoofdbeweging voor nodig.
Kijk echter nooit achterom als je in een peloton of in een groep rijdt. Als dat toch moet, rem dan eerst af en vergroot de veiligheidsafstand met de fietser voor je. Zorg er ook voor dat je je handen altijd aan het stuur houdt en draai je hoofd zo snel mogelijk naar voren nadat je achterom hebt gekeken.
Houd afstand
Een veilige afstand bewaren tot de fietser voor je is cruciaal. Als hij abrupt stopt, geeft deze afstand je voldoende tijd om te reageren. De afstand hangt af van je ervaring, vertrouwen en vaardigheden. Professionele wielrenners kunnen bijna tegen elkaar aan rijden, met nauwelijks afstand ertussen. Probeer echter, tenzij je een profrenner bent, een afstand van één wiel aan te houden tussen jouw voorwiel en het achterwiel van de renner voor je. Zo kun je alert blijven maar ook genieten van de rit. Daarna kun je de ruimte geleidelijk verkleinen tot ongeveer 15-20 cm.
Bij afdalingen moet je de afstand vergroten, zodat het een ruimte van 1 of 2 fietsen wordt. Zo krijg je voldoende reactietijd.
Denk als één groep
Tijdens de meeste fietstochten is het verkeer afgesloten of beperkt door de organisatie of de autoriteiten, wat het gemakkelijker maakt om om te gaan met kruisingen, verkeersborden en -lichten, voertuigen, enz. Bij andere gelegenheden moeten we echter als groep rijden en ons aan de verkeersregels houden. Dit betekent dat fietsers als groep moeten denken, en niet als individu, om zowel zichzelf als hun team te beschermen.
In de meeste gevallen zijn degenen die de groep leiden degenen die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van de hele groep, zoals of ze allemaal over een kruispunt of langs verkeerslichten kunnen.
In sommige andere gevallen kan het gedrag van een enkele fietser gevolgen hebben voor de rest van de groep, bijvoorbeeld als hij bestuurders in zijn omgeving beledigt of niet op de verkeersborden let en daardoor een ongeval veroorzaakt.
Kortom, om veilig en effectief in een peloton of groep te rijden, is de sleutel: constante en duidelijke communicatie met de rest van de fietsers, een consistente formatie, voldoende ruimte tussen de fietsen, voorspelbaar zijn in al je bewegingen en onderweg alert en geconcentreerd blijven. Daarnaast moeten we voor een succesvolle en plezierige fietservaring altijd volledig uitgerust, geduldig, attent en begripvol met de rest van de groep omgaan.
