Kun jij als fietser het materiaal, de maat, de velgdiepte en het exacte type wiel van je fiets onderscheiden? Waarschijnlijk ken je sommige van deze details niet, ofwel omdat je er nooit echt over hebt nagedacht, ofwel omdat het praktisch onmogelijk is om alles te weten, gezien de verscheidenheid aan opties op de markt en de ontwikkeling van nieuwe technologieën in de afgelopen jaren. Geen zorgen, je hebt geluk: in dit artikel geven we een overzicht van de verschillende wielmodellen, gegroepeerd op grootte, materiaal, velgdiepte, binnenste/buitenste velgbreedte, type band en remsystemen.
Meest voorkomende wielmaten
Hier is een lijst met de meest voorkomende wielmaten voor elke discipline:
Mountainbikes
Op oudere en kleinere fietsen vind je nog steeds 26″, 27,5″ en 29″ wielen. 27,5″ biedt een balans tussen de wendbaarheid van 26″ wielen en de rolweerstand en stabiliteit van 29″ wielen. 27,5″ wielen worden op veel mountainbikes gebruikt, maar de 29″ maat is de populairste keuze voor mountainbike. Ze bieden betere prestaties op ruw terrein en obstakels, evenals betere grip bij beklimmingen en stabiliteit op hoge snelheid.
Racefietsen & Gravelbikes
700c: Standaard wielmaat voor racefietsen en gravelbikes.
650b: populair voor gravel omdat ze gebruikt kunnen worden met bredere banden en meer comfort en tractie bieden op ruw terrein.
Voor kleinere fietsen liggen de zaken een beetje anders. Als je alle beschikbare wielmaten wilt bekijken, van 12″ tot 24″, kun je dit artikel over de juiste fietsmaat bekijken.
Materialen
Hier valt niet veel over te zeggen, want er zijn er maar twee: aluminium en carbon. Elk heeft zijn voor- en nadelen:
Aluminium: Duurzaam, sterk en kosteneffectief. Aan de andere kant zijn aluminium wielen zwaarder, minder stijf en minder aerodynamisch. Je vindt ze op een breed scala aan fietsen in elke discipline.
Carbon: Lichtgewicht en stijf materiaal dat een uitstekend gewicht, stijfheid, schokabsorptie en aerodynamica biedt. Wielen van carbon zijn echter duurder dan wielen van aluminium.
Velgdiepte
De velgdiepte of het velgprofiel op een fiets verwijst naar de hoogte van de buitenste rand van de velg en beïnvloedt de aerodynamica, stijfheid, stabiliteit en comfort. Hier volgt een kort overzicht van de meest voorkomende:
Diepe velgen:
Meer dan 50 mm diep. Ze bieden aerodynamische voordelen en zijn erg populair bij wielrennen en tijdritten of triatlons. Ze bieden meer stijfheid en een betere krachtoverbrenging, maar zijn meestal zwaarder, minder reactief en gevoeliger voor zijwind.
Middeldiepe velgen:
Tussen de 35 mm en 50 mm diep. Ze bieden een balans tussen aerodynamica, stijfheid en gewicht. Ze zijn het meest veelzijdig en worden daarom veel gebruikt op racefietsen, maar ook op gravel en sommige mountainbikes.
Ondiepe velgen:
Minder dan 35 mm diep. Ze zijn lichter en bieden een betere bestuurbaarheid en acceleratierespons. Ze zijn minder aerodynamisch, maar stabieler bij zijwind. Ze zijn de ideale keuze voor bergopwaarts terrein.
Velgen zonder profiel:
Een volledig vlakke velg, zonder diepte of kromming. Ze zijn klassiek, eenvoudig en robuust en bieden een goede schokbestendigheid en duurzaamheid.
Breedte buiten- en binnenvelg
De buitenbreedte is de afstand tussen de buitenranden van de velg. Deze beïnvloedt de stabiliteit, aerodynamica en compatibiliteit met het fietstype en de banden.
De binnenbreedte is de afstand tussen de binnenranden van de velg. Dit is heel belangrijk omdat het de breedte van de band bepaalt die op een specifiek wiel kan worden gebruikt.
Raadpleeg de fabrikant van de wielen en banden voor informatie over de breedte en bandenspanning die je moet gebruiken voor de beste compatibiliteit en veiligheid.
Soorten fietsbanden
Er zijn wielen met velgen voor de drie meest gangbare bandensoorten: tubular, clincher en tubeless.
Tubular
Omdat de binnenband op de velg is gelijmd, heeft de velg geen wanden en een haak om de band te ondersteunen. Het oppervlak is praktisch vlak, met een licht verhoogde centrale groef.
Meestal gebruikt in het professionele wielrennen en in bepaalde disciplines zoals veldrijden. Pro: licht gewicht. Minpunt: ingewikkelde montage en onderhoud en reparatie onderweg.
Clincher
Het meest voorkomende type op de overgrote meerderheid van de racefietsen. Hiervoor wordt een binnenband tussen de band en de velg gebruikt die, wanneer hij via het ventiel wordt opgepompt, de band op de velg drukt en de hiel van de band vastmaakt met de haak.
Voordelen: Gemakkelijk te onderhouden en repareren onderweg. Nadelen: Gewicht, om maar iets te noemen, maar er zijn ook echt lichte clinchervelgen.
Tubeless
Voornamelijk mountainbikes en gravelbikes, maar ook steeds meer wielrenners.
Een tubeless-velg (met of zonder haak) kan worden gebruikt met een binnenband en clincherband, zolang de band compatibel is met de binnenbreedte van de velg en de door de fabrikant aanbevolen minimum- en maximumdruk wordt aangehouden.
Er zijn ook velgen die eigenlijk clinchervelgen zijn, maar “tubeless-ready”. Dit betekent dat de velg ontworpen is om compatibel te zijn met het tubeless systeem, maar dat er een velglint en tubeless afdichtmiddel nodig is voor een goede montage en een goede afdichting. In deze gevallen is het belangrijk om de instructies en aanbevelingen van de fabrikant op te volgen om problemen te voorkomen.
Voor tubeless-velgen heb je geen afdichtband nodig omdat ze eigenschappen hebben die zorgen voor een luchtdichte afdichting en hielbehoud.
De haakloze technologie is relatief nieuw. Het werd voor het eerst gebruikt bij mountainbikes en de laatste jaren ook voor gravelbikes en racefietsen. Sommige fabrikanten hebben meteen voor haakloos gekozen omdat de carbonvelg door het elimineren van de haak eenvoudiger en goedkoper te produceren is, minder weegt en aerodynamische voordelen biedt. Het haakloze systeem kan echter lastig zijn en er is weinig ruimte voor fouten omdat het gebaseerd is op een bijna perfecte pasvorm tussen velg en band en het toepassen van de specifieke druk. Bij lage druk, zoals bij mountainbikes, is de marge voldoende tenzij je de banden tot het maximum oppompt. Aan de andere kant moet je op de weg, waar hogere bandenspanningen worden gebruikt, voorzichtig zijn en de aanbevelingen van de wielfabrikant met betrekking tot compatibele banden en maximale bandenspanning controleren.
Het probleem is dat fietsers zich vaak niet bewust zijn van dit alles, door onwetendheid, onervarenheid of omdat degene die hen de fiets heeft verkocht er niets over heeft gezegd. Het is al moeilijk om de binnenbreedte van de velgen te weten, laat staan dat je weet dat je voor bepaalde binnenbreedtes alleen 28 mm banden van sommige merken mag gebruiken en niet meer dan 5 bar of 72,5 psi mag gebruiken.
Als je onlangs een fiets hebt gekocht (2-3 jaar), controleer dan welk type velg je hebt en zoek naar de aanbevelingen en compatibiliteit die door de fabrikant worden aangegeven, vooral bij het haakloze systeem.
Remsysteem
Tot slot moeten we de twee meest voorkomende soorten remsystemen noemen: velgremmen en schijfremmen. Hoewel, als we kijken naar wat er vandaag de dag wordt gefabriceerd en verkocht, velgremmen duidelijk steeds minder gebruikelijk worden.
Velgremmen hebben een zijwand nodig waarop de remblokken kunnen wrijven. Dit is een specifiek remoppervlak dat wielen met schijfremmen niet nodig hebben. Naast dit belangrijke verschil zijn schijfremwielen ook ontworpen om de remkrachten van schijfremmen te weerstaan.
Kortom, de grote verscheidenheid aan fietswielen is te danken aan de vele combinaties van bovenstaande eigenschappen. Mountainbike-, racefiets- en gravelwielen passen zich aan aan de diversiteit van rijstijlen, terreinomstandigheden, technologische vooruitgang, persoonlijke voorkeuren en markttrends die uiteindelijk het ontwerp en de productie van wielen bepalen om aan de behoeften en eisen van fietsers te voldoen.
