Fietsen in een groep kan gepland of toevallig zijn. In het eerste geval wordt het van tevoren georganiseerd onder vrienden, medefietsers of binnen fietsclubs. We gaan het hier niet hebben over wedstrijden of andere wielerevenementen, omdat de omstandigheden meestal anders zijn en je voor het rijden in een peloton eerst moet leren hoe je in een groep fietst. In het tweede geval komt de fietser die alleen rijdt een groep tegen en besluit zich daarbij aan te sluiten.
Het eerste wat je moet doen is de “regels” in de groep leren, als die er zijn. De tijd aan kop, de rotaties, het tempo op de route, pauzes voor reparaties of koffie, wachten op de top van de beklimmingen om te kunnen hergroeperen… Als je nieuw bent in de groep en niemand kent die je kan helpen, vraag het dan zodat je geen blunders maakt, of blijf achteraan rijden en kijk hoe alles werkt.
Fietsgroepen zijn er in alle soorten en maten. Vrienden die samen op pad gaan om te genieten van de rit en geen regels stellen. Clubs met plannen en regels zoals verplichte spatborden voor als het regent. En dan zijn er nog fietsgroepen waar het gebrek aan controle zo ver gaat dat ze zelfs voor de meest ervaren fietsers gevaarlijk worden.
Het tweede scenario is dat je alleen rijdt. Stel je voor dat je nog nooit in een groep gefietst hebt, je komt wat fietsers tegen op de weg en je komt op hun wiel en sluit je bij hen aan.
Wees op de eerste plaats beleefd en stel je voor. Vraag de laatste fietser in de groep waar ze heen gaan en of je aan mag sluiten. Het is onwaarschijnlijk dat ze nee zullen zeggen, maar uitzonderingen komen voor. In dat geval kan je één van de twee dingen doen: hen laten gaan, terwijl jij wat vertraagt en de afwijzing probeert te begrijpen, of hen inhalen alsof je zegt: “Geen probleem, jullie kunnen me toch niet bijhouden”.
De kans is groot dat je achteraan in het peloton kunt aansluiten om wat krachten te sparen en te zien hoe een groep werkt. Misschien heeft de laatste renner geen partner, zodat je elkaar gezelschap kunt houden en kunt praten. Denk eraan: het is je eerste keer, probeer geconcentreerd te blijven. Als je het moeilijk vindt om tegelijkertijd te praten en te rijden, kun je dat het beste aan de ander laten weten. Misschien denkt je partner er net zo over.
Verkeersregels en gezond verstand
De meest gangbare praktijk is om twee aan twee te rijden en dat is volgens de verkeersregels toegestaan zolang de weg voldoende ruimte biedt om de verkeersstroom niet te hinderen. Als de weg smal is, de berm niet toereikend is of er een klim is waarop fietsers veel langzamer rijden dan andere voertuigen, moet je in één rij rijden om auto’s, motoren, vrachtwagens en andere fietsers te laten passeren.
Met z’n tweeën naast elkaar in een groep rijden en perfecte rijen vormen is lastig, want fietsen lopen niet op rails. Toch moeten we proberen de best mogelijke formatie aan te houden om verschillende redenen: om het goede voorbeeld te geven, om ongelukken binnen de groep en met andere voertuigen te voorkomen, om te leren het wiel voor ons te volgen met voldoende veiligheidsafstand en om inhalen mogelijk te maken. Gezond verstand en respect zijn essentieel bij het rijden in een groep.
Tips voor beginners om in een groep te rijden
In het begin vergt het veel concentratie, omdat we moeten letten op dingen waar we ons geen zorgen over hoeven te maken als we alleen rijden (het wiel voor ons, de partner naast ons, de signalen van de groepsleiders, etc.).
Als je voelt dat je te gespannen bent, ga dan naar de achterkant van het peloton en vergroot de veiligheidsafstand tot je meer vertrouwen krijgt.
Begin met een afstand van één wiel te houden tussen jouw voorwiel en het achterwiel van de fietser voor je. Je zult geleidelijk je angst overwinnen en mettertijd een soort “zesde zintuig” voor het fietsen ontwikkelen
Houd een constante snelheid aan die is aangepast aan de groep en het terrein. Versnel of rem niet abrupt, of je nu achteraan, in het midden of aan kop van de groep zit.
Wees voorzichtig bij het naderen van een beklimming, het logische is om geleidelijk te vertragen van de voorkant naar de achterkant van de groep. Laat wat meer ruimte over en anticipeer op mogelijke valpartijen
Tijdens je eerste groepsritten raden we je aan je handen op de handvaten te houden met je vingers op of in de buurt van de remmen om snel te kunnen remmen. Je kunt je ook vasthouden aan de zijkanten van je stuur in een meer aerodynamische houding. Deze twee posities zijn het veiligst.
Rijden met je handen in het midden van het stuur of aan de randen ervan, weg van de remmen, vergt zelfvertrouwen en vertrouwen in de rest van de groep rijders. Het is een kwestie van ervaring.
Communicatie = Veiligheid
Het is van essentieel belang te communiceren wat er gebeurt of wat er staat te gebeuren. Groepsleiders moeten handsignalen gebruiken en de plaats van potentiële en reële gevaren aanduiden.
Het signaal moet worden herhaald en doorgegeven langs de rij fietsers, vooral als het een grote groep is.
Er moet worden gewaarschuwd voor verschillende gevaren en situaties op de weg (gevaarlijke bochten of kruisingen, kuilen in de weg, trein- of tramsporen, olievlekken, enz.), alsook voor obstakels zoals geparkeerde auto’s, mensen of dieren op de weg; en laten we niet vergeten onze bewegingen en bedoelingen aan te geven, d.w.z. wanneer we op de trappers gaan staan, onze neus snuiten of spugen.
Wat je niet moet doen als je in een groep rijdt
Ga nooit half rijden (iets voor de rijder naast je blijven). Rijd altijd met zijn tweeën naast elkaar, op dezelfde hoogte.
Vermijd voorkruipen (te hard versnellen) wanneer je roteert want dan kan de achterste fietser achterop raken en de groep kan uiteen vallen.
Vermijd overlappende wielen (wanneer het voorwiel van een rijder zich dicht bij en naast het achterwiel van een andere rijder bevindt). Elke zijdelingse beweging kan wrijving tussen de twee wielen veroorzaken en de kans is groot dat de achterste renner daardoor onderuit gaat. Deze situatie staat in wielerjargon bekend als “wielen raken”.
Kijk niet de hele tijd naar je voorwiel of het achterwiel van de fietser voor je, want dan zie je de gevaren op de weg of de signalen van je medefietsers niet.
Spuug niet en snuit je neus niet, zoals je in je eentje zou doen. Ga aan de kant en maak een teken om de rest van de groep te waarschuwen.
Manieren om in een groep te rijden en de leiding te wisselen
Een dubbele lijn die elke 5-10-15 minuten de voorste positie inneemt. Om in de koppositie te roteren, zakken de renners af naar de achterkant van het peloton. Ze kunnen naar hun respectieve zijden van het peloton afdrijven of allebei naar dezelfde kant, afhankelijk van de weg.
Enkele lijn. De rotatietijden kunnen variëren van een paar seconden tot enkele minuten. De wissels worden gemaakt wanneer de kopman naar de zijkant gaat, vertraagt (maar blijft trappen om het tempo niet te abrupt te laten zakken), en naar de achterkant van de lijn rijdt tot de laatste renner. De renner die achter de leider zat, neemt zijn plaats vooraan in, waarbij hij een constant tempo aanhoudt, afhankelijk van het terrein. Als het tempo moet worden opgevoerd, moet dit geleidelijk gebeuren.
De derde manier om in een peloton te rijden op een georganiseerde manier met een roterende lijn die om de paar minuten of zelfs seconden van positie wisselt. Dit is de beste manier om zeer snel te gaan met een minimale inspanning, omdat de formatie bestaat uit twee lijnen: een voor de fietsers die met een hogere snelheid naar voren gaan en de andere voor de fietsers die met een lagere snelheid naar achteren gaan. Om te roteren beweegt de voorste renner een beetje naar één kant en vertraagt lichtjes, de renner achteraan beweegt naar voren, herhaalt de stappen, en het proces gaat verder. Wanneer de renner het einde van de groep bereikt, beweegt hij/zij zich naar achteren om de rotatie opnieuw in te gaan.
