Als we een willekeurige fietser vragen naar de meest voorkomende bron van pijn, heeft het antwoord waarschijnlijk te maken met het zadel. Voor mannen kan het erg pijnlijk en oncomfortabel zijn, maar voor vrouwen is het nog erger omdat zij op hun geslachtsdelen zitten en hun gewicht er direct op laten rusten. Dit kan niet alleen hetzelfde ongemak veroorzaken als bij mannen, maar het kan ook tot andere problemen leiden. Als je wilt weten hoe je pijn en andere veel voorkomende zadelgerelateerde kwalen kunt stoppen en voorkomen, is hier een complete gids, inclusief oorzaken, oplossingen en diverse tips.
We zullen de pijnen in vier soorten verdelen, van de meest tot de minst voorkomende:
- Gevoelloosheid, schuurplekken, folliculitis en steenpuisten
- Vaginitis
- Urineweginfectie
- Genitale hypertrofie
Gevoelloosheid, schuurplekken, folliculitis en steenpuisten
Gevoelloosheid
64% van de vrouwelijke wielrensters in dit onderzoek heeft last van gevoelloosheid van de genitaliën. Er zijn geen studies op een hoger niveau waarbij alle soorten fietsers zijn betrokken, maar de resultaten zullen waarschijnlijk vergelijkbaar zijn. Gevoelloosheid is niet gevaarlijk als het gaat om seksuele problemen of urinaire symptomen, maar het probleem moet worden aangepakt omdat het aangeeft dat er iets niet in orde is.
De meest waarschijnlijke oorzaak is een slechte houding of een verkeerd zadel, hoewel het ook beide kan zijn.
De oplossing is een biomechanisch onderzoek te laten doen om de fiets aan te passen aan je conditie, lenigheid en omstandigheden, en verschillende zadels uit te proberen totdat je het zadel vindt dat het beste bij je past. Zorg ervoor dat je beide dingen doet, want een verkeerd gepositioneerd goed zadel is net zo schadelijk als een juist afgesteld verkeerd zadel.
Schuurplekken
Schuurplekken in de liezen en de binnenkant van de dij zijn ook veel voorkomende klachten. Het is niet echt een ernstig probleem (tenzij je echt brandwonden krijgt), maar het kan wel erg oncomfortabel zijn. Als je huid pijn doet en bloedt, zorg dan voor je persoonlijke hygiëne en was je fietsbroek goed om mogelijke infecties te voorkomen.
De oorzaken kunnen velerlei zijn: verkeerd zadel, verkeerde lichaamshouding, te grote of te kleine fietsbroek, zeem in slechte staat of een verkeerd soort zeem, ondergoed dragen onder je fietsbroek, droge huid, overmatig zweten, waxen… of gewoon het feit dat je 10 uur op het zadel hebt gezeten en alles zijn grenzen heeft.
Oplossingen:
- Verstel de fiets en verander het zadel.
- Koop een fietsbroek in de juiste maat en met de juiste zeem; draag er geen ondergoed onder.
- Zorg voor een goede persoonlijke hygiëne en was je fietsbroek regelmatig.
- Houd je huid gehydrateerd voor en na het fietsen.
- Breng zeemcrème aan om schuren tijdens het trappen te voorkomen (er zijn speciale crèmes voor vrouwen die geen ingrediënten bevatten die ongemak kunnen veroorzaken aan de vrouwelijke geslachtsorganen). Er bestaan ook anti-schuurcrèmes voor de binnenkant van de dijen.
- Wees voorzichtig met ontharen. We bedoelen niet dat je het helemaal moet vermijden, het is jouw persoonlijke keuze, maar vergeet niet dat schaamhaar een beschermende barrière vormt; als je het verwijdert, stel je zachte weefsels bloot aan wrijving en irritatie.
Folliculitis en steenpuisten
Ontsteking en infectie van een of meer haarzakjes kunnen je een heel seizoen van de fiets houden.
Folliculitis en steenpuisten kunnen worden veroorzaakt door:
- Een haartje dat geëpileerd of geschoren is en teruggroeit
- Overmatig zweten
- Onjuiste hygiëne
- Overmatige wrijving
De beste manier om deze problemen te voorkomen is de in het vorige punt genoemde oplossingen toe te passen.
Zodra er folliculitis of een steenpuist ontstaat, is er geen andere keuze dan naar de dokter te gaan om een antibioticum te halen en het fietsen te laten rusten tot het probleem volledig is opgelost. Die dingen kunnen echt vervelend en pijnlijk zijn, waardoor het praktisch onmogelijk wordt om op het zadel te zitten.
Vaginitis
Dit is een veel voorkomende aandoening bij vrouwen, of ze nu fietsen of niet. Bij vrouwelijke fietsers is de meest voorkomende vorm een vaginale schimmelinfectie, aangezien het vocht en de warmte in de zeem een broedplaats voor bacteriën en schimmels vormen. Symptomen zijn: abnormale vaginale afscheiding, verandering van geur, jeuk en een branderig gevoel, alsmede pijn bij het plassen of bij het vrijen.
Om dit te voorkomen, moeten we de groei van bacteriën en schimmels vermijden:
- Trek zo snel mogelijk na de rit je fietsbroek uit, ga snel douchen en droog de hele genitale zone goed af. Als je niet kunt douchen, gebruik dan reinigingsdoekjes, maar denk eraan dat dit slechts een noodoplossing is, want ook die kunnen deze gevoelige plek irriteren.
- Was en droog je fietsbroek grondig, volg altijd de wasinstructies van de fabrikant.
- Kies een fietsbroek van goede kwaliteit met een zeem die bacteriegroei voorkomt..
Vaginale schimmelinfecties worden behandeld met anti-schimmelmedicijnen, meestal in de vorm van een crème. Steroïde crèmes kunnen helpen tegen jeuk en een branderig gevoel; in sommige landen zijn ze zonder recept verkrijgbaar. Als je echter denkt dat je vaginitis hebt, ga dan naar je arts om uit te zoeken om welk type het gaat en om de juiste behandeling voorgeschreven te krijgen.
Wat betreft het eten van yoghurt of probiotisch voedsel om vaginitis te voorkomen, volgens onderzoek “is er onvoldoende bewijs voor het gebruik van probiotica als adjuvans voor conventionele anti-schimmelmiddelen of voor gebruik alleen voor de behandeling van VVC bij niet-zwangere vrouwen.”
Urineweginfectie
Urineweginfecties komen, net als vaginitis, vaak voor bij vrouwelijke fietsers omdat er bacteriën kunnen ontstaan in de zeem, die in de urinebuis terecht kunnen komen en de urinewegen kunnen infecteren. De meest voorkomende symptomen zijn:
- Pijn en branderig gevoel bij het plassen
- Vaak moeten plassen
- De behoefte voelen om te plassen, maar niet plassen
- Troebele urine
- Bloed in de urine
Om een urineweginfectie te voorkomen, gelden dezelfde adviezen als voor het voorkomen van vaginitis. Het belangrijkste is persoonlijke hygiëne en het regelmatig wassen van je fietsbroek.
Wat betreft de consumptie van zuiver, ongezoet cranberrysap ter voorkoming van urineweginfecties, deze meta-analyse van Cochrane concludeert dat “cranberrysap momenteel niet kan worden aanbevolen voor de preventie van urineweginfecties”.
Genitale hypertrofie
Genitale hypertrofie komt meestal voor in de kleine schaamlippen, maar kan ook de grote schaamlippen of beide aantasten. Voortdurende druk en wrijving leidt tot ontsteking door gebrek aan lymfedrainage, wat weer leidt tot vergroting. Hoe meer druk en wrijving, hoe minder drainage en meer ontsteking. Daarom treft dit type probleem vooral wedstrijdwielrensters en vrouwen die veel tijd in dezelfde houding op de fiets doorbrengen, zoals vrouwelijke triatleten.
Symptomen zijn onder meer ontsteking, irritatie en ongemak bij druk. Als je deze symptomen ervaart, ga dan zo snel mogelijk naar je dokter.
Hoe voorkom je genitale hypertrofie? De oplossingen zijn: een biomechanisch onderzoek en een aangepast zadel om het gewicht tussen de contactpunten met de fiets (zadel, stuur en pedalen) te verdelen en ervoor te zorgen dat de vloeistoffen de genitale zone goed kunnen afvoeren.
In sommige gevallen is de enige optie een chirurgische ingreep. Het is een extreme oplossing en vaak het laatste redmiddel voor vrouwen die genitale hypertrofie hebben en die pijn of ongemak voelen, zelfs na het aanpassen van de fiets en het kiezen van een geschikt zadel.
Kortom, bijna alle zadelgerelateerde pijntjes en kwaaltjes kunnen worden verholpen door de lichaamshouding op de fiets aan te passen, het juiste zadel en een fietsbroek van goede kwaliteit aan te schaffen die we schoon en droog houden, en door te zorgen voor onze persoonlijke hygiëne.
