Fietsen is goed voor je gezondheid en voor de planeet, maar het is geen risicoloze bezigheid. De cijfers liegen er niet om: Elke 13 minuten sterft er ergens ter wereld een fietser. De overgrote meerderheid van deze sterfgevallen wordt veroorzaakt door ongevallen met andere voertuigen. Ongeacht het onvermijdelijke debat dat bij elk ongeval met dodelijke afloop tussen een voertuig en een fietser ontstaat, is het een onweerlegbaar feit dat de fietser altijd het slachtoffer is.
Ondanks al deze gegevens blijft het aantal fietsers wereldwijd en de populariteit van de fiets toenemen, waardoor de kans op ongevallen toeneemt. We moeten alles in het werk stellen om ongevallen te vermijden, dus hier volgen enkele tips:
Ken en volg de verkeersregels
- Respecteer altijd verkeerslichten en verkeersborden.
- Fiets niet op zebrapaden, je hebt geen voorrang.
- Als er fietspaden zijn, gebruik ze dan. Soms is dit verplicht.
- Rijd niet op wegen zoals snelwegen en sommige autowegen, waar fietsen niet is toegestaan.
- Rijd met het verkeer mee, niet ertegenin.
- Voetpaden zijn voor voetgangers. Gebruik ze zo weinig mogelijk en altijd met beperkte snelheid. Er zijn verschillende onderzoeken (deze en deze) die laten zien dat de kans op een ongeval verdubbelt.
- Vermijd afleiding, zoals het gebruik van je mobiele telefoon tijdens het fietsen of het dragen van een koptelefoon waarmee je het verkeer en wat er om je heen gebeurt niet kunt horen.
Eis meer ruimte op de weg
Fiets in de stad niet te dicht bij de stoeprand. Als het kan, neem dan de hele rijbaan in beslag.
Fiets niet te dicht bij de rand van weg op een doorgaande weg, als er niet genoeg berm is of als deze in slechte staat is.
Hoewel veel automobilisten dit vervelend vinden en het soms tot verhitte discussies leidt, moeten wij als fietsers onze ruimte op straten en snelwegen terugwinnen. Wij zijn geen obstakels die een ander in de weg staan.
Door onze plek op de weg in te nemen:
- Krijgen we tijd en ruimte om te manoeuvreren wanneer een autodeur opengaat, wanneer er opeens een voetganger of een hond opduikt, enz.
- Voorkomen we dat voertuigen ons inhalen als er niet genoeg ruimte is.
- Leren we bestuurders geduldig te zijn en op de juiste manier in te halen.
Fietsverlichting, reflecterende details, fietsbel – zorg ervoor dat je gezien en gehoord wordt
Vergeet de fietsverlichting niet. Die is ‘s nachts onmisbaar, maar ook overdag. Als de wet- en regelgeving het toelaat, gebruik ze dan in knipperstand, bij voorkeur snel en afwisselend.
Draag felgekleurde kleding met reflecterende details. Uit eigen ervaring weten we dat sommige tinten opgaan in de omgeving, waardoor de fietser eerder verborgen en “gecamoufleerd” is, onmogelijk te zien door automobilisten.
Richting aangeven op een fiets is even belangrijk als met je auto. Zorg ervoor dat je je hand uitsteekt om je aanwezigheid en beweging te benadrukken, zodat je nog beter zichtbaar bent.
In sommige delen van de wereld is een geluidscomponent op de fiets verplicht. Dat kan een bel of een claxon zijn, maar een schreeuw, een mondelinge waarschuwing die je richting aangeeft aan een voetganger of een fluitje kan even doeltreffend of zelfs doeltreffender zijn dan bellen, omdat je dan tegelijk kunt remmen en manoeuvreren.
Leer je omgeving kennen en rijd in een groep
Zo kom je te weten waar de fietspaden zijn, welke wegen een brede berm hebben en in goede staat zijn, welke gebieden het gevaarlijkst zijn, welke straten veel verkeer hebben en wanneer de spits begint, welke wegen in slechte staat zijn en welke je moet vermijden als het regent of als het vriest.
Een groep fietsers is zichtbaarder dan een enkele fietser, maar het is belangrijk om volgens de regels te rijden. Op de meeste wegen kunnen we met z’n tweeën rijden, terwijl het op andere wegen beter is om in colonne te rijden. Rijd nooit in een groep die de hele rijbaan bezet houdt of het verkeer hindert.
Fiets alsof je onzichtbaar bent
Het is beter om voorzichtig te zijn, want ook al hebben we gelijk, bij een ongeval zijn we altijd het kwetsbaarst. Let vooral op bij kruispunten, omdat andere voertuigen onverwachts een bocht kunnen maken. Houd een veilige afstand tot zowel rijdende als geparkeerde voertuigen, zodat je tijd hebt om te reageren als een portier opengaat of iemand plotseling remt.
Leer je fiets onder controle te houden en af te stellen
Hoe vaardiger je op je fiets bent, hoe beter en sneller je kunt reageren en manoeuvreren in geval van gevaar of een obstakel. Hier zijn drie technieken om veiliger te fietsen.
Stel je fiets goed af en zorg dat hij in goede staat is. Gebrek aan goed onderhoud en de slijtage van onderdelen kunnen onze veiligheid in gevaar brengen of zelfs ongelukken veroorzaken. Hier is onze handleiding om je fiets schoon te maken en te onderhouden.
Lobbyen en voorlichting geven om de veiligheid te verbeteren
Al het bovenstaande heeft weinig zin als we te maken hebben met een gebrek aan voorlichting, publiek bewustzijn of goede infrastructuur. Natuurlijk kunnen we allemaal klagen, maar als we geen druk uitoefenen op de autoriteiten om actie te ondernemen en veranderingen te bewerkstelligen, blijven we weerloos en worden we blootgesteld aan allerlei gevaren. Daarom is het belangrijk dat elke fietser zo goed mogelijk lobbyt: Wijs familie en vrienden erop dat ze de fiets moeten gebruiken en ook respect moeten hebben voor fietsers, gebruik social media om problemen aan de kaak te stellen of de krachten bundelen en strijden zodat andere pressiegroepen niet altijd hun zin krijgen.
Tenslotte willen wij de automobilisten vragen dezelfde regels te respecteren die zij van de fietsers verlangen, empathie te hebben voor hen die in plaats van het gaspedaal in hun auto in te trappen, liever op de pedalen stappen om te pendelen, en vooral: meer afstand en geen haast.
