Jako rowerzyści, nie zawsze jesteśmy w stanie określić materiał, rozmiar, profil obręczy czy dokładny rodzaj koła w rowerze. Nie zdajemy sobie sprawy z niektórych szczegółów, gdyż nie przywiązujemy do nich wagi lub dochodzimy do wniosku, że to praktycznie niemożliwe, biorąc pod uwagę różnorodność opcji na rynku i rozwój nowych technologii w ciągu ostatnich kilku lat. Dlatego w tym artykule podsumujemy różne modele kół, grupując je według rozmiaru, materiału, wysokości obręczy, wewnętrznej / zewnętrznej szerokości obręczy, rodzaju opon i układów hamulcowych.
Najpopularniejsze rozmiary kół rowerowych
Oto lista najpopularniejszych rozmiarów kół dla każdej dyscypliny:
MTB, czyli kolarstwo górskie
26″, 27,5″ i 29″: Koła 26″ nadal można znaleźć w starszych rowerach i niektórych mniejszych modelach. Koła 27,5″ to równowaga pomiędzy zwrotnością 26″ a oporem toczenia i stabilnością kół 29″. Koła 27,5″ są używane w wielu rowerach górskich, ale to rozmiar 29″ jest najpopularniejszym wyborem w MTB. Dają one lepsze wyniki w trudnym terenie i na przeszkodach, a także lepszą przyczepność na podjazdach i stabilność przy dużych prędkościach.
Kolarstwo szosowe i gravel
700c: Standardowy rozmiar kół w kolarstwie szosowym i szutrowym.
650b: Popularne w rowerach gravel, ponieważ mogą być używane z szerszymi oponami i zapewniają większy komfort i przyczepność na nierównym terenie.
Sytuacja wygląda nieco inaczej w przypadku mniejszych rowerów. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o dostępnych rozmiarach kół, od 12″ do 24″, zajrzyj do tego artykułu na temat wyboru odpowiedniego rozmiaru roweru.
Materiały, czyli tworzywa, z których mogą być wykonane obręcze
Nie ma tu wiele do powiedzenia, ponieważ są tylko dwa: aluminium i włókno węglowe. Każdy z nich ma swoje wady i zalety:
Aluminium: Trwałe, mocne i ekonomiczne. Aluminiowe koła są jednak cięższe, mniej sztywne i mniej aerodynamiczne. Można je znaleźć w szerokiej gamie rowerów w każdej dyscyplinie.
Włókno węglowe: Lekki i sztywny materiał, który gwarantuje niską wagę, sztywność, amortyzację i aerodynamikę. Koła z włókna węglowego są jednak droższe niż koła aluminiowe.
Wysokość obręczy
Wysokość obręczy, zwana także wysokością stożka odnosi się do wysokości zewnętrznej krawędzi obręczy i wpływa na aerodynamikę, sztywność, stabilność i komfort jazdy. Oto krótki przegląd najpopularniejszych opcji:
Wysoki stożek:
Ponad 50 mm. Aerodynamiczny, bardzo popularny w kolarstwie szosowym, jeździe na czas i triathlonach. Charakteryzuje się większą sztywnością i lepszym przenoszeniem mocy, ale sprawia, że rower jest cięższy, mniej responsywny i bardziej narażony podmuchy bocznego wiatru.
Średni stożek:
Od 35 mm do 50 mm. Oferuje równowagę między aerodynamiką, sztywnością i odpowiednią wagą. Najbardziej wszechstronny i powszechnie stosowany w rowerach szosowych, ale także w rowerach szutrowych i niektórych modelach rowerów górskich.
Niski stożek:
Mniej niż 35 mm. Lżejszy i oferujący lepszą sterowność i reakcję na przyspieszenie. Mniej aerodynamiczny, ale bardziej stabilny przy bocznym wietrze, idealny do jazdy pod górę.
Płaska obręcz:
Bez zagłębień i krzywizn. Klasyczna, prosta i solidna, oferuje odporność na uderzenia i trwałość.
Zewnętrzna i wewnętrzna szerokość obręczy
Szerokość zewnętrzna to odległość między zewnętrznymi krawędziami obręczy. Wpływa na stabilność, aerodynamikę i kompatybilność z typem roweru i oponami.
Szerokość wewnętrzna to odległość między wewnętrznymi krawędziami obręczy. Jest ona bardzo ważna, ponieważ określa szerokość opony, która może być używana na danym kole.
Sprawdź zalecenia producenta opon, dotyczące zalecanej szerokości i ciśnienia w oponach.
Rodzaje opon rowerowych
Dostępne są koła do trzech najpopularniejszych typów opon na rynku: dętkowe typu szytka, dętkowe typu clincher i bezdętkowe.
Dętkowe tzw. szytki
Tutaj dętka jest przyklejona do obręczy – obręcz zatem nie ma ścianek ani haczyka podtrzymującego oponę. Powierzchnia jest praktycznie płaska, z lekko uniesionym centralnym wyżłobieniem.
Najczęściej używane w kolarstwie zawodowym i w niektórych dyscyplinach, takich jak cyclocross. Zalety: niewielka waga. Wady: skomplikowany montaż oraz serwis i naprawa na trasie.
Dętkowe typu clincher
Najpopularniejszy typ w zdecydowanej większości rowerów szosowych. Wymaga zastosowania dętki pomiędzy oponą a obręczą, która po napompowaniu dociska oponę do obręczy, mocując stopkę opony za pomocą haczyka.
Zalety: Łatwy serwis i naprawa w terenie. Wady: Waga, ale dostępne są też naprawdę lekkie obręcze do dętkowych clincherów.
Bezdętkowe
Głównie MTB i gravel, zdobywają popularność w kolarstwie szosowym.
Obręcz bezdętkowa (z haczykiem lub bez) może być używana z dętką i oponą clincher, o ile opona jest kompatybilna z wewnętrzną szerokością obręczy i przestrzegane jest minimalne i maksymalne ciśnienie zalecane przez producenta.
Istnieją również obręcze typu clincher z opcją “tubeless-ready”. Obręcz jest zaprojektowana tak, aby była kompatybilna z systemem bezdętkowym, ale wymaga taśmy do obręczy i uszczelniacza do prawidłowego montażu. W takich przypadkach kluczowe jest przestrzeganie instrukcji i zaleceń producenta.
Specjalne obręcze bezdętkowe nie wymagają taśmy uszczelniającej, ponieważ mają zabezpieczenia zapewniające hermetyczne uszczelnienie i pewny montaż.
Technologia hookless jest stosunkowo nowa. Po raz pierwszy zastosowano ją w kolarstwie górskim, a w ostatnich latach trafiła do kolarstwa szutrowego i szosowego. Niektórzy producenci zdecydowali się od razu przejść na system hookless, ponieważ eliminując haczyk, karbonowa obręcz jest łatwiejsza i tańsza w produkcji, waży mniej i oferuje korzyści aerodynamiczne. Jednak system hookless jest dość skomplikowany i nie pozostawia miejsca na błędy, ponieważ opiera się na niemal idealnym dopasowaniu obręczy do opony i zastosowaniu określonego ciśnienia. Przy niskim ciśnieniu, jak w MTB, mamy większe pole manewru, ale na szosie, gdzie stosuje się wyższe ciśnienia, należy zachować ostrożność i sprawdzić zalecenia producenta kół dotyczące kompatybilnych opon i maksymalnego ciśnienia.
Problem polega na tym, że rowerzyści często nie są tego wszystkiego świadomi z powodu zerowej informacji przy zakupie czy braku doświadczenia. Często nie znamy nawet wewnętrznej szerokości obręczy, więc jak mamy wiedzieć, że np. dla pewnych szerokości wewnętrznych możemy używać tylko opon 28 mm niektórych marek i nie przekraczać ciśnienia 5 barów lub 72,5 psi…?
Jeśli niedawno kupiliście rower (2-3 lata temu), sprawdźcie, jaki ma rodzaj obręczy i zapoznajcie się z zaleceniami i kompatybilnościami wskazanymi przez producenta, zwłaszcza jeśli macie do czynienia z systemem hookless.
System hamulcowy
Na koniec musimy wspomnieć o dwóch najpopularniejszych typach układów hamulcowych: hamulcach szczękowych i tarczowych, choć modele szczękowe wyraźnie tracą na popularności.
Hamulce szczękowe wymagają powierzchni na obręczy, tzw. ściany bocznej, na której zacisnąć się klocki hamulcowe. Jest to specyficzna powierzchnia hamowania, której nie potrzebują obręcze z hamulcami tarczowymi. Oprócz tej ważnej różnicy, koła z hamulcami tarczowymi muszą być zaprojektowane tak, aby wytrzymać siły hamowania hamulców tarczowych.
Krótko mówiąc, duża różnorodność rodzajów kół rowerowych wynika z wielu kombinacji powyższych cech. Koła MTB, szosowe i szutrowe dostosowują się do różnorodności stylów jazdy, warunków terenowych, postępu technologicznego, osobistych preferencji i trendów rynkowych, które ostatecznie determinują projekty i produkcję kół w celu zaspokojenia potrzeb i wymagań rowerzystów.
