Czy elektroniczna zmiana biegów jest lepsza od mechanicznej? Czy warto w nią inwestować? Czy to naprawdę konieczne? To tylko niektóre z pytań, które do nas wysyłacie, a dziś postaramy się na nie odpowiedzieć, aby pomóc Wam wybrać nowy rower lub dokonać zmian w tym, który posiadacie. Oto zalety i wady elektronicznych napędów:
Zalety
Precyzja zmiany biegów: Elektroniczne systemy zapewniają wyższy poziom precyzji w porównaniu z tradycyjnymi mechanicznymi manetkami. Zmiana biegów jest szybsza i płynniejsza i nie wymaga tylu okresowych napraw i konserwacji.
Łatwa obsługa: Elektroniczny osprzęt jest zwykle łatwiejszy w obsłudze, zwłaszcza dla początkujących rowerzystów lub tych, którzy mają trudności z mechaniczną zmianą biegów. Wystarczy nacisnąć przycisk (lub dwa, w zależności od marki), aby zmienić bieg. Niektóre systemy oferują również automatyczną zmianę biegów, co jeszcze bardziej ułatwia ten proces. Można również zmieniać biegi przytrzymując przycisk, aż do osiągnięcia żądanego przełożenia.
Stały poziom pracy: Elektroniczny napęd oznacza skuteczną pracę od początku do końca, podczas gdy praca mechanicznego osprzętu zależy od tego, jak ciasne, poluzowane lub zużyte są linki, co ostatecznie powoduje spadek osiągów i precyzji podczas zmiany biegów. Ponadto, w przypadku elektronicznej zmiany biegów wystarczy nacisnąć przycisk, w przeciwieństwie do mechanicznej manetki, która czasami wymaga nieco wysiłku.
Niewielki wysiłek: Używanie manetek i zmiana przełożeń w systemie mechanicznym nie wymaga oczywiście dużej siły, ale w przypadku systemu elektronicznego wysiłek jest niemal zerowy. Rowerzyści raczej nie cierpią z powodu bólu palców spowodowanego zmianą biegów, ale w niektórych przypadkach (np. rowerzyści, którzy tracą czucie w dłoniach lub palcach) elektroniczna zmiana biegów jest zbawieniem.
Personalizacja: Niektóre elektroniczne systemy zmiany biegów umożliwiają dostosowanie ustawień, takich jak prędkość zmiany biegów lub konfiguracja przycisków. Można także dodać przyciski, aby móc zmieniać biegi bez użycia dźwigni. W ten sposób rowerzyści mogą dostosować system do własnych preferencji i potrzeb.
Lepsze osiągi w deszczu, błocie i kurzu: Cyclocross był prawdziwym testem dla elektronicznej zmiany przełożeń. Od samego początku elektroniczny napęd stał się standardem w tej wymagającej dyscyplinie, ponieważ działa znacznie lepiej niż mechaniczny system i jest mniej podatny na uszkodzenia od wody, błota czy kurzu.
Mniej wymagające w utrzymaniu: Elektroniczna zmiana przełożeń wymaga mniej serwisowania i konserwacji niż mechaniczna, ponieważ nie mamy tu przewodów narażonych na uszkodzenie, które wymagałyby okresowych regulacji czy przeglądów. W elektronicznym napędzie wystarczy sprawdzić stan akumulatora i co najwyżej wykonać kilka mikroregulacji za pomocą przycisków.
Łączenie z innymi komponentami elektronicznymi: Większość elektronicznych osprzętów można zintegrować z innymi komponentami, takimi jak komputery rowerowe lub systemy nawigacji GPS. Zapewnia to lepszą funkcjonalność i kontrolę stanu naładowania akumulatora. Ponadto gromadzi dane dotyczące użytkowania, dzięki którym możesz zobaczyć m.in. jak zmieniasz biegi, jakich biegów używasz najczęściej etc.
Trendy w branży: Najwięksi gracze na rynku (Shimano, Sram i Campagnolo) coraz częściej decydują się na elektroniczną zmianę przełożeń we wszystkich swoich modelach. Oczywiście nadal oferują opcje z mechanicznym osprzętem, ale stają się one coraz mniej popularne. Ponadto, coraz trudniej jest znaleźć zamienniki niektórych komponentów w starszych, mechanicznych modelach. Branża rowerowa powoli “zmusza” nas do przejścia na napęd elektroniczny.
Wady
Cena: Elektroniczne osprzęty są zwykle droższe niż systemy mechaniczne. Kupowanie różnych komponentów osobno nie jest powszechne, ale gdybyśmy próbowali tak zrobić, cena byłaby znacznie wyższa. Części zamienne i elementy są zawsze droższe w przypadku elektronicznej zmiany przełożeń niż dla opcji mechanicznej.
Zależność od akumulatora: Elektroniczny napęd wymaga akumulatora, aby przerzutki i dźwignie zmiany biegów mogły działać. Oznacza to, że utrzymywanie w pełni naładowanego akumulatora ma kluczowe znaczenie. Przypadkowe naciśnięcie przycisku podczas przechowywania lub transportu roweru może doprowadzić do rozładowania akumulatora. Wszystkie elektroniczne systemy mają kontrolki wskazujące stan naładowania akumulatora, które zawsze należy sprawdzać. Jak widać na poniższym filmie, elektroniczne systemy zmiany przełożeń Sram są wyposażone w odłączane i wymienne akumulatory w tylnej i przedniej przerzutce, co jest bardzo wygodnym rozwiązaniem.
Niższa odporność na uderzenia: Elektroniczne systemy są bardziej podatne na uszkodzenia. Jeśli rower przewróci się w wyniku upadku lub zderzenia, istnieje większe ryzyko uszkodzenia komponentów elektronicznych, a ich naprawa lub wymiana może być kosztowna i uciążliwa.
Zależność od komponentów elektronicznych: Podobnie jak napędy mechaniczne, systemy elektroniczne również są podatne na awarie. Mogą wystąpić problemy z bateriami, wadliwymi komponentami lub nieprawidłowym działaniem oprogramowania. Jeśli coś w elektronice zepsuje się podczas jazdy, niewiele możesz na to poradzić. Sprawdź baterie, upewnij się, że przewody są prawidłowo podłączone i spróbuj zresetować system. Jest jedna spora szansa, że nie uda Ci się rozwiązać
Dodatkowe obciążenie: W porównaniu do mechanicznych systemów zmiany biegów, systemy elektroniczne są zwykle cięższe ze względu na komponenty takie jak baterie czy silniki. Powoduje to wzrost wagi o około 300-400 gramów, nawet jeśli inne komponenty są czasami lżejsze niż te w systemach mechanicznych.
Trudniejsza instalacja: Szczególnie w przypadku Shimano Di2 i Campagnolo EPS, a niekoniecznie w Sram eTap AXS. Jeśli nie masz doświadczenia w dziedzinie mechaniki i nie masz niezbędnych narzędzi, zwróć się do profesjonalnego warsztatu, aby przeprowadzić instalację i konfigurację.
Rzeczywiste odczucie zmiany biegów: Kiedy zmieniasz bieg naciskając przycisk, wrażenie jest inne niż przy użyciu systemu mechanicznego. Systemy elektroniczne są tak ciche i szybkie w działaniu, że czasami w ogóle nie czujemy, że zmieniamy przełożenie (choć zdecydowanie odczuwamy to w nogach). Niektórzy rowerzyści wolą systemy mechaniczne, aby czuć opór i kliknięcie podczas zmiany biegów.
Kompatybilność: Istnieje duże prawdopodobieństwo, że elektroniczny napęd nie będzie kompatybilny z całą gamą rowerów i komponentów, zwłaszcza jeśli patrzymy na starsze modele. Warto upewnić się, że wszystkie nasze komponenty są kompatybilne z wybranym systemem elektronicznym.
Niepewna przyszłość systemów: Elektroniczne napędy są stosunkowo nowe i nie wiemy, jak długo będą działać, ani czy producenci przestaną produkować komponenty lub aktualizować oprogramowanie. Pierwsza generacja Shimano Di2 działa od 2010 roku, czy dotrwa do 2030?
Gdy pojawiła się elektroniczna zmiana przełożeń, początkowo była to opcja premium głównie zarezerwowana dla zawodowców i prawdziwych entuzjastów kolarstwa. Obecnie technologia ta stała się bardziej popularna, a coraz więcej rowerów ze średniej i niższej półki jest wyposażonych w elektroniczną zmianę przełożeń. Jeśli poważnie rozważasz zakup roweru z elektronicznym osprzętem, poszukaj informacji i recenzji interesujących Cię systemów, aby uzyskać pełny obraz sytuacji i listę zalet i wad, które mogą się różnić w zależności od marki i modelu.
